L Portal Ladin
Na plataforma cun dut chël che on de scrit per ladin

On cuntatà la presidënta dla Union di Ladins de Gherdëina, Sofia Stuflesser, per ntënder miec co y ciuldì che l ie nasciù l Portal Ladin, y cie che l ie y possa vester.
Pudësses’a prëibel te prejenté?
Ie é inuem Sofia Stuflesser, é 31 ani y lëure tl Ciamp pedagogich dl’Intendënza ladina. Te mi tëmp liede me dei truep da fé pra la Union di Ladins de Gherdëina.
Cie ie pa l Portal Ladin?
L Portal Ladin www.portal-ladin.net/ ie na plata internet ulache n dëssa giaté saurì y aslune dut chël che ie per ladin, cianties, stories, lijëndes, teatri, ferssli y nsci inant. L travert de chësc Portal Ladin iel de fé l ladin plu vif tla vita da uni di y de cunlië la valedes ladines.
Co fejen pa a crì zeche tl Portal Ladin?
N va te internet y scrij ite “Portal Ladin”. Al zënter dl Portal Ladin iel la funzion de crissa, a na moda che n giate riesc dut chël che n chier.
Scrijan ite pra la crissa n titul de na ciantia o de na CD, n inuem de n autor, na parola tle o velch d’auter, ruven pra cuntenuc coche cianties, rimes, teatri y stories da pudëi: liejer, cialé, scuté su, cianté o suné pea.
Daujin ala crissa scëmpla iel l mesun fé na crissa plu a puntin y scriblé i cuntenuc, drucan sun l rurel a man drëta. Nscila possen filtré p.ej. aldò dl idiom ladin, aldò dla sort de cuntenut, mé autores, mé liams y n.i.. Do avëi fat la crissa vëniel ora i cuntenuc che vën pitei te chësta formes, aldò dla despunibltà: test bel bret, na pert visuela (grafica, fotografia, dessëni), audio mp3, pdf (cuntenut dl test y/o notes, formatà aldò da pudëi l stampé y tò ca), liams a video sun YouTube/Vimeo.
Tla plata internet nstëssa iel truep liams per pudëi visualisé te na maniera tlera duta la nfurmazions che n chier. N valgun ejëmpli: n possa tliché sun l autor y udëi duta si cianties, n possa tliché sun n album y udëi duta la cianties che ie tl album, n possa tliché sun na parola tle p.ej. Nadel y scuté su duta la cianties che à da nfé cun Nadel y n.i.. Davia che la plata internet ie penseda sciche plataforma nterladina, ons tëut la dezijion de la publiché per ladin dolomitan. N auter vantaje de la publiché per ladin standard ie che n possa urganisé a na moda tlera la lerch da garat.
Chi à pa udù l bujën de na tel plataforma? Y ciuldì àn pa ulù fé l Portal?
La idea per chësc Portal Ladin à abù Isabella Mussner de Sëlva. L travert dl Portal Ladin ie de pudëi ti pité ala populazion la ucajion de se giaté ora plu saurì y riesc dut chël che ie unì scrit per ladin, acioche l sibe plu saurì che l ladin vënie tëut ca te ucajions desfrëntes.
Al mumënt ie dut sparpanià ora sun plates internet d’uni sort, ma nce mé sun vel’ hard disk de istituzions, lies o persones privates. Davia che trueps ne sà nia ulà jì a crì material per ladin, ne vëniel nia tëut ca l ladin te plu ucajions; chësc nes desplej. Per se fé plu saurì a ruvé pra i tesć che n chier, ie i cuntenuc liei un cun l auter y nce da un n idiom al auter. Nsci iel mo plu saurì a se giamië ora y se judé n chësc cont danter ladins.
Co ie pa stat l lëur? Can y co ëis’a scumencià? Co sëis’a jic inant?
Dal 2020 inant à la Union di Ladins de Gherdëina, n culaurazion cun grupes de mujiga, cores y ulenteres digitalisà ntëur a 900 cianties ladines che n possa śën liejer, scuté su, suné y cianté do sun https://www.portal-ladin.net/. L se trata dantaldut de cianties per gherdëina, ma nce de vel’ ciantia ti autri idioms. Man man unirà pona l Portal Ladin nce slargià ora al’autra valedes ladines.
N generel pudëssen dì che l ie stat n lëur ora dla set mesures, fat n gran pert d’ulentariat. Ma l ie nce unì nciarià persones espertes per scrì ju la notes, per digitalisé la cassëtes, per fé la strutura do la plata internet y la plata internet nstëssa. Chësc gran proiet ie dantaldut unì sustenì dala Region Trentin-Südtirol y n pert nce dala Provinzia, che rengrazie de cuer. De ndut al nchinamò custà passa 50.000 euro, ma cun i cuntribuc dala man publica sons mé boni de curì ntëur al 70%, perchël gën sce zachei uel mo fé vel’ dunfierta.
Co ie pa stata la cunlaurazion cun autëures, ciantarins, ciantarines y grupes?
L ie unì a s’l dé scialdi na bona cunlaurazion. Ora che una na grupa y un n autor à duc metù a desposizion debant si cianties; chël ie na gran legrëza per nëus. Ma l ie stat n gran lëur a mantenì l cuntat cun duc. De ndut iel ntëur a n 231 autores y 181 nterprec.
Ce feedback ëis’a giapà feter n ann do che l Portal Ladin ie online?
La jënt ti cëla gën a chësta plata internet y se fej marueia che son stac boni de realisé chësta utopia.
[Bruno Maruca]

















